نوع مقاله : فنی ترویجی

نویسنده

گروه مهندسی آب، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

چکیده

در این پژوهش ضمن بررسی ویژگی­های فاضلاب ورودی و پساب خروجی از تصفیه­خانه شهری بندرگز بر اساس آمارهای دوره بهره­برداری و نمونه­برداری­های صورت گرفته در طی تحقیق، اثرات استفاده میان­مدت از پساب (90- 1383) بر ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی خاک مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، دو نمونه از فاضلاب ورودی و سه نمونه از پساب خروجی تصفیه­خانه تهیه گردید و 25 پارامتر کیفی فاضلاب مورد آزمایش قرار گرفت. همچنین چهار نمونه خاک از عمق 30-0 سانتیمتری خاک اراضی تحت آبیاری با پساب در ابتدا و اواسط فصل کشت و دو نمونه خاک از اراضی مجاور تحت آبیاری با آب معمولی تهیه و ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی آنها تعیین گردید. نفوذپذیری خاک نیز به روش استوانه­های مضاعف اندازه­گیری گردید. نتایج نشان داد که بر اساس روش­ آزمایشگاه شوری آمریکا، راهنمای آیرز و وستکات، راهنمای استفاده از آب هندوستان، راهنمای تقسیم­بندی کیفی آب ایران، استانداردهای خروجی تصفیه­خانه­های فاضلاب شهری، راهنمای نشریه شماره 535 وزارت نیرو و استاندارد ملی استرالیا پساب خروجی از تصفیه­خانه شهر بندرگز برای مصارف آبیاری مناسب می­باشد. همچنین کاربرد میان مدت پساب بر اساس طبقه­بندی ریچاردز، شینبرگ و اوستر، رودز و همکاران، آزمایشگاه شوری ایالات متحده آمریکا و راهنمای طبقه­بندی اراضی برای آبیاری در ایران در مقایسه با اراضی تحت آبیاری با آب معمولی محدودیتی بر گیاهان و افزایش شوری و مشکلات سدیم را به وجود نمی­آورد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Assessment of Medium- term Application of Treated Wastewater on Soil Physical and Chemical Properties (Case Study: Bandargaz Wastewater Treatment Plant)

نویسنده [English]

  • k k

چکیده [English]

This study was conducted to investigate the characteristics of input and output wastewater of the Bandargaz wastewater treatment plant on the basis of the data collected during operation and the samples taken during the study period. For this purpose, three samples were taken from the outflow wastewater and 25 quality parameters were tested. Also, four soil samples were taken from the soils which were from a depth of 0-30 cm irrigated soil with wastewater in the beginning and middle of the planting season Two soil samples were also from adjacent landsnot irrigated with waste water and analyzed for their chemical and physical properties.Double ring method was used for measuring the soil infiltration rate. The results obtained showed that the treated wastewater suitable for irrigation based on standards and criteria of American salinity laboratory (1954), Ayers and Westcot Guide (1985), Manual of Water in India (1992), Iranian guide for Water Quality Classification (Neyrizi, 1999), Iranian standard of urban wastewater treatment output (2008), handbook No. 535 ministry of Energy (2011) and Australian Guideline CSIRO (1999). In comparison with fresh water, mid-term use of treated wastewater did not caused the restrictions on soil in aspect of salinity and sodium rate on the basis on Richards (1954), Shainberg and Oster (1978), Rhodes et al. (1992), American salinity laboratory (1954) and Iranian guide for the irrigated lands classification.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bandargaz
  • Irrigation
  • soil
  • Treatment
  • Wastewater
  1. بی­نام. 1386. کیفیت آب- شمارش میکروارگانیسم­ها در آب با استفاده از روش کشت. موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران. استاندارد شماره 4207 ویرایش (1).
  2. بی­نام. 1387. دستورالعمل تجزیه­های آزمایشگاهی نمونه­های خاک و آب. انتشارات معاونت برنامه­ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری. نشریه شماره 467.
  3. تقوائیان، ص. علیزاده، ا. و دانش، ش. 1386. تاثیر کاربرد فاضلاب در آبیاری بر خصوصیات فیزیکی و برخی خصوصیات شیمیایی خاک. مجله آبیاری و زهکشی ایران، جلد 1، شماره 1، صص 60-49.
  4. لی، ح. مراد، ع. و جوان، م. 1384. ارزیابی پساب تصفیه شده شهری و کاربرد آن در آبیاری فضای سبز؛ مطالعه موردی: تصفیه­خانه فاضلاب شهر مرودشت. مجله محیط­شناسی، شماره 38، صص 30-23.
  5. حسین­پور، ا. حق­نیا، غ. علیزاده، ا. و فتوت، ا. 1386. تاثیر آبیاری با فاضلاب خام و پساب شهری بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک در اعماق مختلف در دو شرایط غرقاب پیوسته و متناوب. مجله آبیاری و زهکشی ایران، جلد 1، شماره 2، صص 85-73.
  6. حنیفه لو، ا. و معاضد، ه. 1385. اثر آبیاری با فاضلاب تصفیه شده بر روی ضریب هدایت هیدرولیکی اشباع در خاک با بافت لوم شنی، مجموعه مقالات اولین همایش ملی مدیریت شبکه های آبیاری و زهکشی، اهواز، دانشگاه شهید چمران اهواز، http://www.civilica.com/Paper-IDNC01-IDNC01_226.html
  7. روحانی شهرکی، ف. مهدوی، ر. و رضایی، م. 1384. اثر آبیاری با پساب بر برخی خواص فیزیکی و شیمایی خاک. آب و فاضلاب، شماره 16 (1)، مسلسل 53، صص 29-23.
  8. صالحی، آ. طبری، م. محمدی، ج. و علی­عرب، ع.ل. 1387. اثر آبیاری با فاضلاب شهری بر خاک و رشد درختان کاج تهران. فصلنامه علمی- پژوهشی جنگل و صنوبر ایران، جلد 16، شماره 2، صص 196-186.
  9. علیزاده، ا. 1377. کیفیت آب در آبیاری. انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ ششم، 95 ص.
  10. علیزاده، ا. 1389. رابطه آب و خاک و گیاه. انتشارات دانشگاه اما رضا (ع)، چاپ دهم، 484 ص.
  11. فتح­العلومی، س. گلی کلانپا، ا. و اصغری، ش.ا. 1391. اثر آبیاری با پساب فاضلاب شهری اردبیل بر برخی ویژگی‌های خاک و گیاه گندم، مجموعه مقالات ششمین همایش ملی مهندسی محیط زیست، تهران، دانشگاه تهران، دانشکده محیط زیست، http://www.civilica.com/Paper-CEE06-CEE06_358.html
  12. قاسمی، س.ع. و قاسمی، ش. 1391. کاربرد پساب تصفیه­خانه­های فاصلاب در کشاورزی و ارزیابی پتانسیل آثار آن بر خاک و گیاهان. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، علوم آب و خاک، سال 16، شماره 61، ص 123-109.
  13. کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. 1380. استفاده از فاضلاب تصفیه شده در کشاورزی. انتشارات کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، شماره انتشارات: 47، 248 ص.
  14. کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. 1381. استفاده از آب­های شور در کشاورزی پایدار. انتشارات کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، شماره انتشارات: 69، 224 ص.
  15. کیانی، ع. 1390. آبیاری: مبانی و روش­ها. انتشارات علم کشاورزی ایران، 276 ص.
  16. مهندسین مشاور یکم. 1386. تدوین برنامه بهره­برداری از آب­های شور، لب­شور و غیرمتعارف در سطح حوضه­های آبریز کشور. گزارش شماره 6: سیاست­ها و استراتژی­های مناسب برای استفاده از آب­های شور، لب­شور و غیرمتعارف.
  17. وزارت نیرو. 1381. دستورالعمل آزمایش­های آبشویی خاک­های شور و سدیمی در ایران. نشریه شماره 255، 133 ص.
  18. وزارت نیرو. 1389. ضوابط زیست محیطی استفاده مجدد از آب­های برگشتی و پساب­ها. نشریه شماره 535، 135 ص.
  19. Assouline, S. and Narkis, K. 2011. Effects of long-term irrigation with treated wastewater on the hydraulic properties of a clayey soil. Water Resources Research, 47(8): 1-12.
  20. Myers B.J., Bond W.J., Benyon R.G., Falkiner R.A., Polglase P.J., Smith C.J., Snow V.O., Theiveyanathan S. 1999. Sustainable effluent- irrigated plantations: An Australian guideline. An Australian Guideline CSIRO Forestry and Forest Products, Melbourne.
  21. Pessarakli M., 2011. Handbook of Plant and Crop Stress, CRC Press, Taylor & Francis Group, third Edition, 1188 pp.
  22. Rhodes, J.D., Kandiah, A. and Mashali, A.M. 1992. The use of saline water for crop production, water conservation and environmental production. FAO Irrigation and Drainage Paper No. 48, FAO, Rome, 153 pp.
  23. Singh, A. and Agrawal, M. 2012. Effects of waste water irrigation on physical and biochemical characteristics of soil and metal partitioning in beta vulgaris L. Agricultural Research, 1(4): 379–391.
  24. Singh, P.K., Deshbhratar, P.B. and Ramteke, D.S. 2012. Effects of sewage wastewater irrigation on soil properties, crop yield and environment. Agricultural Water Management, 103: 100–104.